Ngày 24-5-2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL) đến năm 2030. Chiến lược xác định giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong cộng đồng là mục tiêu quan trọng trong việc giảm các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe, tỷ lệ tử vong do sử dụng các sản phẩm thuốc lá gây ra.

Chiến lược đặt ra mục tiêu giai đoạn 2023 - 2025, giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 39%, nhóm nữ từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 1,4%; giảm tỷ lệ người tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá tại nơi làm việc xuống dưới 30%, tại nhà hàng xuống dưới 75%, tại quán bar, cà phê xuống dưới 80%, tại khách sạn xuống dưới 60%; ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng.

Bác sĩ Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, tỉnh đang xây dựng kế hoạch thực hiện Chiến lược PCTHCTL đến năm 2030. Theo đó, giai đoạn 2023 - 2025, tỉnh sẽ tập trung xây dựng chương trình, kế hoạch truyền thông PCTHCTL trong các ngành, đoàn thể, cơ sở giáo dục, y tế với hình thức đa dạng, phù hợp từng vùng, miền, từng nhóm đối tượng.

Theo đó, ngành Y tế sẽ tổ chức nhiều lớp tập huấn cập nhật thông tin về tác hại của thuốc lá, đặc biệt là các sản phẩm thuốc lá mới, lợi ích của việc cai nghiện thuốc lá; các chính sách, pháp luật về PCTHCTL. Ngành Giáo dục sẽ đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại và PCTHCTL cho giáo viên, học sinh tại các cơ sở giáo dục; tổ chức các hoạt động truyền thông về PCTHCTL phù hợp với các cấp học, bậc học. Ngành Văn hóa và Thể thao cùng ngành Du lịch sẽ thực thi các quy định về cấm quảng cáo các sản phẩm thuốc lá dưới mọi hình thức; tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các hoạt động nhằm thực hiện tốt quy định về môi trường không khói thuốc lá tại khách sạn, khu du lịch, khu vui chơi giải trí; lồng ghép hoạt động PCTHCTL vào phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và “Gia đình văn hóa”. Ngành Công Thương kiểm soát chặt chẽ việc bán các sản phẩm thuốc lá tại các cửa hàng miễn thuế; tăng cường quản lý việc cấp phép bán buôn, bán lẻ các sản phẩm thuốc lá, kiểm soát lưu thông sản phẩm thuốc lá; xử lý nghiêm những hành vi vi phạm về kinh doanh thuốc lá. Ngành Nông nghiệp phối hợp với các ngành liên quan xây dựng Đề án hỗ trợ chuyển đổi, thay thế cây thuốc lá bằng cây trồng, vật nuôi phù hợp cho các hộ nông dân trồng cây thuốc lá. Các ngành, đoàn thể chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện nghiêm các quy định của Luật PCTHCTL, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ, tiêu chuẩn xét danh hiệu thi đua, khen thưởng, thực hiện các đề án thuộc lĩnh vực quản lý theo định hướng của chiến lược.

   Với những hoạt động được triển khai rộng khắp từng huyện, thị xã, thành phố, toàn tỉnh nỗ lực để giai đoạn 2026 - 2030 đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 36%, nhóm nữ từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 1%. Bác sĩ Tôn Thất Toàn cho biết, chất nicotine trong thuốc lá là chất gây nghiện, làm người hút thuốc lá lệ thuộc nicotine. Bảng phân loại bệnh tật quốc tế xếp lệ thuộc nicotine có mã bệnh là 6C4A.2. Để giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, theo các chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng lộ trình tăng thuế đối với các sản phẩm thuốc lá, đạt được mức thuế theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới; xây dựng các chính sách, quy định cấm sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới: Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác. Để công tác PCTHCTL đạt kết quả đề ra, tất cả cơ quan, đơn vị cần tăng cường truyền thông về tác hại của thuốc lá, các quy định của pháp luật về PCTHCTL; ưu tiên hoạt động truyền thông ngăn ngừa việc sử dụng thuốc lá trong giới trẻ; tăng cường các hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá, giới thiệu những tấm gương, mô hình tốt, những hoạt động hiệu quả, qua đó tạo hiệu ứng lan truyền tích cực cổ vũ cho hoạt động PCTHCTL.

NGUYỄN THỊ QUẾ LÂM (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)