Sau 10 năm thực hiện Luật Công nghệ thông tin (CNTT), việc ứng dụng và phát triển CNTT của tỉnh đã có những tiến bộ rõ rệt, đóng góp bước đầu cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao chất lượng và hiệu quả phục vụ của các ngành và các lĩnh vực, nâng cao năng lực cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp, đóng góp tích cực trong việc cung cấp thông tin phục vụ cộng đồng, kể cả khu vực nông thôn, các vùng xa.

Ảnh minh họa: Hệ thống thư điện tử tỉnh Khánh Hòa

Hạ tầng CNTT dùng chung của tỉnh cơ bản được nâng cấp hoàn thiện

 100% các ban đảng, đoàn thể, cơ quan chuyên môn thuộc UBND, Văn phòng HĐND và UBND từ cấp tỉnh đến huyện và khoảng 70% UBND cấp xã được đầu tư hạ tầng kỹ thuật CNTT phục vụ cho việc triển khai các ứng dụng phục vụ công tác quản lý nhà nước. Trung tâm dữ liệu và Mạng tin học diện rộng của tỉnh được nâng cấp và đưa vào hoạt động ổn định, cơ bản đáp ứng nhu cầu vận hành các ứng dụng dùng chung của tỉnh. Đầu tư ứng dụng CNTT giai đoạn 2007 - 2015 là hơn 166 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư xây dựng cơ bản là hơn 158 tỷ đồng, vốn sự nghiệp gần 6 tỷ đồng; nguồn ngân sách hỗ trợ từ Trung ương là 1,2 tỷ đồng.

Toàn tỉnh có hơn 200 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực CNTT, tổng doanh thu trung bình hàng năm đạt trên 658 tỷ đồng, chiếm khoảng 2% tổng GDP của địa phương.

Ứng dụng CNTT hỗ trợ công tác quản lý nhà nước, đặc biệt là phục vụ công tác cải cách hành chính

Bộ phần mềm một cửa điện tử được xây dựng và triển khai cho tất cả các cơ quan nhà nước trên địa bàn tỉnh. Đến nay, 38 cơ quan cấp tỉnh, 8 UBND cấp huyện và 137 UBND cấp xã được triển khai phần mềm Quản lý văn bản và điều hành. Tỷ lệ trao đổi văn bản điện tử trong các cơ quan nhà nước đạt khoảng 70%. 35 cơ quan cấp tỉnh, 8 UBND cấp huyện và 137 UBND cấp xã được triển khai phần mềm Một cửa điện tử, Trang thông tin điện tử phục vụ công tác tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính liên thông. 473 dịch vụ công trực tuyến được cung cấp ở mức độ 3. Cổng Thông tin điện tử của tỉnh, cổng Thông tin cải cách hành chính của tỉnh được xây dựng và đưa vào khai thác sử dụng có hiệu quả. Trên 5.500 tài khoản thư điện tử công vụ được cấp sử dụng, 443 chứng thư số chuyên dùng được cấp cho lãnh đạo và cơ quan để phục vụ việc trao đổi, gửi, nhận văn bản điện tử. Hệ thống thông tin Quản lý nguồn nhân lực tỉnh Khánh Hòa hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý nguồn nhân lực trên địa bàn tỉnh. 100% các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện có cán bộ chuyên trách về CNTT; 95% cán bộ cấp sở và 70% cán bộ cấp huyện, xã có chứng chỉ tin học. Công tác đào tạo cán bộ CNTT luôn được các đơn vị quan tâm, thực hiện.

Theo kết quả đánh giá chỉ số sẵn sàng ứng dụng, phát triển CNTT và truyền thông của Ban chỉ đạo Quốc gia về CNTT, Hội Tin học Việt Nam, qua nhiều năm Khánh Hòa đều nằm trong danh sách các địa phương có chỉ số ứng dụng và phát triển CNTT đạt mức khá. Đặc biệt trong năm 2015, chỉ số về ứng dụng CNTT của tỉnh xếp thứ 5/63 tỉnh thành, trong đó chỉ tiêu về trao đổi văn bản điện tử, cổng thông tin điện tử đạt điểm tối đa.

Có được những kết quả trên là do có sự quan tâm, chỉ đạo kịp thời của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp trong việc tổ chức, triển khai các chương trình, kế hoạch ứng dụng CNTT; sự phối hợp, hỗ trợ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình triển khai, tiếp nhận và khai thác sử dụng có hiệu quả các sản phẩm ứng dụng CNTT; việc tiếp cận kịp thời và ban hành hệ thống pháp lý làm cơ sở cho việc triển khai và sử dụng có hiệu quả các ứng dụng CNTT đã được đầu tư.

Còn nhiều vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện

Nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của CNTT ở một bộ phận lãnh đạo, người đứng đầu cơ quan nhà nước và cán bộ, công chức chưa thật sự đầy đủ; việc cụ thể hóa, thể chế hóa, tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của địa phương về ứng dụng, phát triển CNTT còn chậm, thiếu quyết liệt. Một bộ phận cán bộ, công chức còn ngại thay đổi phương thức tác nghiệp hành chính thủ công bằng phương thức tác nghiệp hành chính điện tử. Công tác tuyển chọn, bố trí cán bộ phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ chưa được quan tâm đầy đủ; nguồn nhân lực đảm nhận việc phối hợp tổ chức triển khai và tổ chức quản lý vận hành các ứng dụng CNTT còn thiếu, đặc biệt là ở cấp huyện, cấp xã; các chính sách hỗ trợ, ưu đãi cán bộ chuyên trách CNTT chưa đáp ứng đầy đủ và còn thấp. Việc cập nhật, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng CNTT và tiếp cận các công nghệ mới hỗ trợ các nhu cầu phát triển CNTT vẫn chưa được chú trọng thực hiện thường xuyên. Chất lượng và nội dung chương trình đào tạo về CNTT hiện nay vẫn chưa theo kịp thực tiễn, dẫn đến nguồn cung về nhân lực CNTT hiện đang thừa trong khi nhu cầu nguồn nhân lực có trình độ cao trong xã hội lại thiếu; các chính sách về tiền lương, tăng thu nhập và nhà ở vẫn chưa đủ sức thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao làm việc lâu dài tại tỉnh. Hạ tầng CNTT hiện vẫn chưa được đồng bộ, đầy đủ; chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu triển khai các ứng dụng CNTT dùng chung ngày càng được mở rộng của tỉnh. Nguồn vốn bố trí triển khai các nhiệm vụ còn chậm, dẫn đến một số dự án chưa được triển khai theo lộ trình thực hiện; nguồn vốn chủ yếu là ngân sách địa phương, chưa tạo điều kiện thu hút các nguồn vốn khác. Các doanh nghiệp CNTT của tỉnh đa phần là doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, kinh doanh chủ yếu trong lĩnh vực mua bán sản phẩm, dịch vụ bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa lắp ráp thiết bị nhỏ lẻ. Quy mô thị trường còn nhỏ nên khó kêu gọi nguồn lực bên ngoài đầu tư phát triển công nghiệp CNTT tại địa phương. Công tác xúc tiến đầu tư và thương mại cho ngành công nghiệp CNTT chưa được quan tâm đúng mức. Cơ chế, chính sách đẩy mạnh hợp tác giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong tỉnh với tổ chức, cá nhân nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trong lĩnh vực CNTT còn hạn chế.

Công tác quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền còn chưa sâu sát dẫn đến một số trường hợp doanh nghiệp kinh doanh không đúng quy định. Nhận thức và hiểu biết về các quy định của pháp luật trong lĩnh vực CNTT của một số ít doanh nghiệp và người tiêu dùng còn hạn chế dẫn đến trường hợp một số doanh nghiệp CNTT trên địa bàn tỉnh kinh doanh không đúng theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, người tiêu dùng vô tình hay cố ý tiếp tay cho các hành vi kinh doanh trái pháp luật của các doanh nghiệp. Hoạt động về an toàn thông tin ngày càng diễn biến phức tạp và nguy hiểm, trong khi đó trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác đảm bảo an toàn thông tin của tỉnh còn khá hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế đặt ra. Năng lực công nghệ trong lĩnh vực an toàn thông tin hiện vẫn còn chưa đáp ứng được yêu cầu ứng dụng và phát triển CNTT phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Thị trường an toàn thông tin vẫn chưa phát triển. Các doanh nghiệp viễn thông, CNTT lớn hiện cũng chưa dành sự quan tâm đúng mức tới thị trường này.

Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về CNTT

Để nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về CNTT trong thời gian đến cần làm tốt các giải pháp sau:

Một là, quy định cụ thể mức chi dành cho lĩnh vực CNTT trong mục lục chi ngân sách nhà nước, ưu tiên bố trí kinh phí cho các hoạt động đầu tư, ứng dụng, phát triển CNTT.

Hai là, tăng cường biên chế cho đội ngũ cán bộ làm công tác CNTT, có chính sách ưu đãi dành cho cán bộ chuyên trách CNTT nhằm thu hút, giữ chân đội ngũ cán bộ làm công tác CNTT trong các cơ quan nhà nước.

Ba là, sớm ban hành danh mục sản phẩm CNTT trọng điểm nhằm thu hút các doanh nghiệp CNTT trong và ngoài nước đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh, phát triển, góp phần thúc đẩy hoạt động CNTT ngày càng phát triển.

Bốn là, quy định chi tiết, cụ thể danh mục các ngành nghề thuộc lĩnh vực CNTT nhằm giúp hoạt động đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp, cũng như công tác quản lý hoạt động của các doanh nghiệp được thuận tiện.